9. sınıf ikinci dönem ikinci fizik yazılı çalışmasının tüm soruları ve cevapları toplu olarak:
- Sınıf Fizik Soruları ve Cevapları (İkinci Dönem İkinci Yazılı)
- Soru: Işık nedir?
Cevap: Gözümüzle görebildiğimiz bir elektromanyetik radyasyon türüdür. - Soru: Işığın doğası nasıldır (dalga mı parçacık mı)?
Cevap: Hem dalga hem de parçacık (foton) özellikleri gösterir. Bu duruma dalga-parçacık ikiliği denir. - Soru: Işığın boşluktaki hızı nedir?
Cevap: Yaklaşık 3 x 10⁸ m/s. - Soru: Dalga boyunun SI birimi nedir?
Cevap: Metre (m). - Soru: Frekansın SI birimi nedir?
Cevap: Hertz (Hz). - Soru: Işık hızı, dalga boyu ve frekans arasındaki ilişki nedir?
Cevap: c = λ * f (c: ışık hızı, λ: dalga boyu, f: frekans). - Soru: Işığın yansıması nedir?
Cevap: Işığın bir yüzeye çarptıktan sonra geldiği ortama geri dönmesidir. - Soru: Yansıma yasasını ifade ediniz.
Cevap: Gelme açısı, yansıma açısına eşittir ve gelen ışın, yansıyan ışın ve yüzeyin normali aynı düzlemdedir. - Soru: Gelme açısı nedir?
Cevap: Gelen ışının yüzeyin normali ile yaptığı açıdır. - Soru: Yansıma açısı nedir?
Cevap: Yansıyan ışının yüzeyin normali ile yaptığı açıdır. - Soru: Normal doğrusu (optikte) nedir?
Cevap: Işığın çarptığı yüzeye dik olan hayali doğrudur. - Soru: Düzgün (speküler) yansıma nedir? Bir örnek veriniz.
Cevap: Pürüzsüz yüzeylerde (ayna gibi) gerçekleşen, gelen ışınların birbirine paralel olarak yansıdığı yansıma türüdür. - Soru: Dağınık (difüz) yansıma nedir? Bir örnek veriniz.
Cevap: Pürüzlü yüzeylerde gerçekleşen, gelen ışınların farklı yönlerde yansıdığı yansıma türüdür. Örnek: Bir kağıttan yansıyan ışık. - Soru: Görüntü nedir?
Cevap: Işık ışınlarının yansıması veya kırılması sonucu oluşan, nesnenin bir kopyası gibi görünen oluşumdur. - Soru: Gerçek görüntü nedir? Nasıl oluşur?
Cevap: Yansıyan veya kırılan ışınların gerçekten kesişmesiyle oluşan ve bir perde üzerine düşürülebilen görüntüdür. - Soru: Sanal görüntü nedir? Nasıl oluşur?
Cevap: Yansıyan veya kırılan ışınların uzantılarının kesişmesiyle oluşan ve bir perde üzerine düşürülemeyen görüntüdür. - Soru: Düz ayna nedir?
Cevap: Yansıtıcı yüzeyi düz olan aynadır. - Soru: Düz aynada oluşan görüntünün özellikleri nelerdir?
Cevap: Sanal, düz, cisme göre simetrik ve cisimle aynı boyuttadır. - Soru: Düz aynanın büyütmesi nedir?
Cevap: 1’dir (görüntü boyutu cisim boyutuna eşittir). - Soru: Işığın kırılması nedir?
Cevap: Işığın bir ortamdan başka bir ortama geçerken hızının değişmesi sonucu yön değiştirmesidir. - Soru: Kırılma neden meydana gelir?
Cevap: Işığın farklı ortamlardaki hızının farklı olmasından dolayı. - Soru: Kırılmada gelme açısı nedir?
Cevap: Gelen ışının yüzeyin normali ile yaptığı açıdır. - Soru: Kırılmada kırılma açısı nedir?
Cevap: Kırılan ışının yüzeyin normali ile yaptığı açıdır. - Soru: Snell Yasası’nı ifade ediniz.
Cevap: n₁ * sin(θ₁) = n₂ * sin(θ₂) (n₁: birinci ortamın kırılma indisi, θ₁: gelme açısı, n₂: ikinci ortamın kırılma indisi, θ₂: kırılma açısı). - Soru: Bir ortamın kırılma indisi nedir?
Cevap: Işığın boşluktaki hızının, o ortamdaki hızına oranıdır (n = c / v). - Soru: Işık, daha az yoğun bir ortamdan daha yoğun bir ortama geçerken hızı nasıl değişir?
Cevap: Hızı azalır. - Soru: Işık ışını havadan suya geçerken nasıl kırılır?
Cevap: Normale yaklaşarak kırılır. - Soru: Işık ışını sudan havaya geçerken nasıl kırılır?
Cevap: Normalden uzaklaşarak kırılır. - Soru: Tam yansıma nedir?
Cevap: Işığın, yoğun ortamdan daha az yoğun bir ortama geçerken kritik açıdan daha büyük bir açıyla gelmesi durumunda, tamamen yansıyarak geri dönmesidir. - Soru: Tam yansımanın gerçekleşmesi için gereken koşullar nelerdir?
Cevap: Işık yoğun bir ortamdan daha az yoğun bir ortama geçmeli ve gelme açısı kritik açıdan büyük olmalıdır. - Soru: Tam yansımaya bir örnek veriniz.
Cevap: Optik fiber kablolarındaki ışık iletimi, serap olayı. - Soru: Prizma nedir?
Cevap: Genellikle üçgen tabanlı ve saydam bir optik araçtır. - Soru: Beyaz ışık bir prizmadan geçerken ne olur?
Cevap: Farklı dalga boylarındaki renklere ayrılarak (kırılarak) bir spektrum oluşturur. - Soru: Işığın dağılması (dispersiyon) nedir?
Cevap: Beyaz ışığın farklı dalga boylarındaki renklere ayrılması olayıdır. - Soru: Mercek nedir?
Cevap: Işığı kırmak için kullanılan, genellikle cam veya plastikten yapılmış saydam optik araçtır. - Soru: İki ana mercek türü nelerdir?
Cevap: İnce kenarlı (yakınsak) mercek ve kalın kenarlı (ıraksak) mercek. - Soru: Yakınsak (konveks) mercek nedir? Paralel ışınları nasıl etkiler?
Cevap: Ortası kenarlarından daha kalın olan mercektir. Paralel gelen ışınları bir noktada (odak noktası) toplar. - Soru: Iraksak (konkav) mercek nedir? Paralel ışınları nasıl etkiler?
Cevap: Kenarları ortasından daha kalın olan mercektir. Paralel gelen ışınları dağıtır. - Soru: Bir merceğin odak noktası nedir?
Cevap: Yakınsak bir merceğe paralel gelen ışınların kırıldıktan sonra toplandığı nokta veya ıraksak bir merceğe paralel gelen ışınların uzantılarının kesiştiği noktadır. - Soru: Bir merceğin odak uzaklığı nedir?
Cevap: Merceğin merkezi ile odak noktası arasındaki mesafedir. - Soru: Yakınsak bir mercekte gerçek görüntü oluşumunu gösteren ışın diyagramları çiziniz.
Cevap: (Öğrencinin çizim yapması beklenir: Cisim odak dışında ise gerçek, ters ve genellikle büyütülmüş veya küçültülmüş görüntü oluşur.) - Soru: Yakınsak bir mercekte sanal görüntü oluşumunu gösteren ışın diyagramları çiziniz.
Cevap: (Öğrencinin çizim yapması beklenir: Cisim odak içinde ise sanal, düz ve büyütülmüş görüntü oluşur.) - Soru: Iraksak bir mercekte görüntü oluşumunu gösteren ışın diyagramları çiziniz.
Cevap: (Öğrencinin çizim yapması beklenir: Iraksak mercek her zaman sanal, düz ve küçültülmüş görüntü oluşturur.) - Soru: Mercek denklemi nedir?
Cevap: 1/f = 1/d₀ + 1/dᵢ (f: odak uzaklığı, d₀: cisim uzaklığı, dᵢ: görüntü uzaklığı). - Soru: Bir merceğin büyütme denklemi nedir?
Cevap: M = -dᵢ / d₀ = hᵢ / h₀ (M: büyütme, dᵢ: görüntü uzaklığı, d₀: cisim uzaklığı, hᵢ: görüntü yüksekliği, h₀: cisim yüksekliği). - Soru: Optik araçlar nelerdir? Bazı örnekler veriniz.
Cevap: Işığı kullanarak görüntü oluşturan veya ışığı kontrol eden araçlardır. Örnekler: gözlük, kamera, teleskop, mikroskop, büyüteç. - Soru: İnsan gözü nasıl bir optik araç olarak çalışır?
Cevap: Kornea ve mercek ışığı kırarak retinada görüntü oluşturur. - Soru: Gözde korneanın rolü nedir?
Cevap: Gözün en dışındaki saydam tabakadır ve ışığın ilk kırıldığı yerdir. - Soru: Gözde merceğin rolü nedir?
Cevap: Gelen ışığı odaklayarak retinada net bir görüntü oluşturur. - Soru: Gözde retinanın rolü nedir?
Cevap: Işığa duyarlı hücreler (fotoreseptörler) içerir ve görüntüyü sinir sinyallerine dönüştürerek beyne iletir. - Soru: Kamera nedir? Nasıl çalışır?
Cevap: Işığı bir mercek aracılığıyla bir sensör üzerine odaklayarak görüntü kaydeden optik araçtır. - Soru: Projektör nedir? Nasıl çalışır?
Cevap: Bir görüntüyü bir mercek sistemi kullanarak büyük bir yüzeye yansıtan optik araçtır. - Soru: Büyüteç nedir? Nasıl çalışır?
Cevap: Yakınsak bir mercektir ve cisimleri daha büyük ve sanal olarak görmemizi sağlar. - Soru: Teleskop nedir? Ne için kullanılır?
Cevap: Uzaktaki nesnelerin (gök cisimleri gibi) daha büyük ve daha yakın görünmesini sağlayan optik araçtır. - Soru: Mikroskop nedir? Ne için kullanılır?
Cevap: Çok küçük nesnelerin (hücreler gibi) büyütülerek incelenmesini sağlayan optik araçtır. - Soru: Işığın ana renkleri nelerdir?
Cevap: Kırmızı, yeşil ve mavi. - Soru: Işığın ara renkleri nelerdir? Nasıl oluşurlar?
Cevap: Ana renklerin karışımıyla oluşurlar. Örneğin: kırmızı + yeşil = sarı, kırmızı + mavi = magenta, yeşil + mavi = cyan. - Soru: Işığın tamamlayıcı renkleri nelerdir?
Cevap: Bir araya geldiklerinde beyaz ışığı oluşturan iki renktir. Örneğin: kırmızı ve cyan, yeşil ve magenta, mavi ve sarı. - Soru: Kırmızı bir cisim neden kırmızı görünür?
Cevap: Beyaz ışık üzerine düştüğünde kırmızı ışığı yansıtırken diğer renkleri soğurduğu için. - Soru: Beyaz bir cisim neden beyaz görünür?
Cevap: Beyaz ışık üzerine düştüğünde tüm renkleri (görünür spektrumdaki) yansıttığı için. - Soru: Elektrik yükü nedir?
Cevap: Maddenin temel bir özelliğidir ve elektromanyetik etkileşimlere neden olur. - Soru: Kaç çeşit elektrik yükü vardır?
Cevap: İki çeşit: pozitif (+) ve negatif (-). - Soru: Elektrik yükünün SI birimi nedir?
Cevap: Coulomb (C). - Soru: Elementer yük nedir?
Cevap: Bir protonun veya bir elektronun taşıdığı temel elektrik yükü miktarıdır (yaklaşık 1.602 x 10⁻¹⁹ C). - Soru: Coulomb Yasası (nitel açıklama) nedir?
Cevap: Aynı cins elektrik yükleri birbirini iter, zıt cins elektrik yükleri birbirini çeker. - Soru: Aynı cins iki elektrik yükü birbirine yaklaştırıldığında ne olur?
Cevap: Birbirlerini iterler. - Soru: Zıt cins iki elektrik yükü birbirine yaklaştırıldığında ne olur?
Cevap: Birbirlerini çekerler. - Soru: Elektrik alan nedir?
Cevap: Bir elektrik yükünün etrafında oluşturduğu ve başka bir elektrik yükü üzerine kuvvet uygulayabilen bölgedir. - Soru: Elektrik akımı nedir?
Cevap: Bir iletkenden birim zamanda geçen elektrik yükü miktarıdır. - Soru: Elektrik akımının SI birimi nedir?
Cevap: Amper (A). - Soru: Geleneksel akım yönü ile elektron akış yönü arasındaki fark nedir?
Cevap: Geleneksel akım yönü, pozitif yüklerin hareket yönü olarak kabul edilirken, elektron akış yönü negatif yüklü elektronların gerçek hareket yönüdür ve geleneksel akımın tersinedir. - Soru: Voltaj (elektrik potansiyel farkı) nedir?
Cevap: Birim elektrik yükünü bir noktadan başka bir noktaya taşımak için yapılması gereken işe eşittir. Bir devrede akımın oluşmasını sağlayan itici güçtür. - Soru: Voltajın SI birimi nedir?
Cevap: Volt (V). - Soru: Pil nedir? Ne işe yarar?
Cevap: Kimyasal enerjiyi elektrik enerjisine dönüştürerek bir devrede potansiyel fark (voltaj) sağlayan bir enerji kaynağıdır. - Soru: Devre nedir?
Cevap: Elektrik akımının kesintisiz olarak akabileceği kapalı yoldur. - Soru: Basit bir elektrik devresinin temel bileşenleri nelerdir?
Cevap: Bir enerji kaynağı (pil gibi), bir iletken (tel gibi) ve bir yük (lamba veya direnç gibi). - Soru: İletken nedir? Örnekler veriniz.
Cevap: Elektrik akımını kolayca iletebilen maddelerdir. Örnekler: metaller (bakır, alüminyum, demir). - Soru: Yalıtkan nedir? Örnekler veriniz.
Cevap: Elektrik akımını zor ileten veya hiç iletmeyen maddelerdir. Örnekler: plastik, kauçuk, cam, tahta. - Soru: Direnç nedir?
Cevap: Bir iletkenin üzerinden geçen elektrik akımına karşı gösterdiği zorluktur. - Soru: Direnç nedir?
Cevap: Bir iletkenin elektrik akımına karşı gösterdiği zorluktur. - Soru: Direncin SI birimi nedir?
Cevap: Ohm (Ω). - Soru: Ohm Yasası’nı ifade ediniz.
Cevap: Bir iletkenin uçları arasındaki potansiyel farkı (voltaj), iletkenden geçen akımla doğru orantılıdır (sabit sıcaklıkta). V = I * R. - Soru: Basit bir devrede voltaj, akım ve direnç arasındaki ilişki nedir?
Cevap: Voltaj (V) = Akım (I) x Direnç (R). - Soru: Bir devrede 12 V’luk bir voltaj ve 4 ohm’luk bir direnç varsa, akım kaç Amper’dir?
Cevap: I = V / R = 12 V / 4 Ω = 3 A. - Soru: Seri devreler nelerdir? Özellikleri nelerdir?
Cevap: Bileşenlerin (dirençler, lambalar vb.) uç uca bağlandığı devrelerdir. Aynı akım tüm bileşenlerden geçer ve toplam direnç bileşenlerin dirençlerinin toplamına eşittir. - Soru: Paralel devreler nelerdir? Özellikleri nelerdir?
Cevap: Bileşenlerin aynı iki nokta arasına bağlandığı devrelerdir. Her bir bileşenin uçlarındaki voltaj aynıdır ve toplam direncin tersi, bileşenlerin dirençlerinin terslerinin toplamına eşittir. - Soru: Seri bağlı dirençlerde toplam direnç nasıl hesaplanır?
Cevap: R_toplam = R₁ + R₂ + R₃ + … - Soru: Paralel bağlı dirençlerde toplam direnç nasıl hesaplanır?
Cevap: 1/R_toplam = 1/R₁ + 1/R₂ + 1/R₃ + … - Soru: Bir devrede anahtar nedir? İşlevi nedir?
Cevap: Devreyi açıp kapatmaya yarayan bir bileşendir. Devreyi açtığında akım akışını keser, kapattığında ise akım akışını sağlar. - Soru: Bir devrede sigorta veya devre kesici nedir? İşlevi nedir?
Cevap: Devrede aşırı akım oluşması durumunda devreyi otomatik olarak açarak cihazları ve devreyi hasardan koruyan güvenlik elemanlarıdır. - Soru: Elektriksel güç nedir?
Cevap: Birim zamanda harcanan veya üretilen elektriksel enerji miktarıdır. - Soru: Elektriksel gücün SI birimi nedir?
Cevap: Watt (W). - Soru: Elektriksel gücün voltaj ve akım cinsinden formülünü yazınız.
Cevap: P = V * I. - Soru: Elektriksel gücün akım ve direnç cinsinden formülünü yazınız.
Cevap: P = I² * R. - Soru: Elektriksel gücün voltaj ve direnç cinsinden formülünü yazınız.
Cevap: P = V² / R. - Soru: Elektriksel enerji nedir?
Cevap: Elektrik akımının yaptığı iş sonucu ortaya çıkan enerji türüdür. - Soru: Günlük hayatta kullanılan elektriksel enerjinin SI birimi (faturalarla ilgili) nedir?
Cevap: Kilowatt-saat (kWh). - Soru: Mıknatıs nedir?
Cevap: Demir, nikel, kobalt gibi bazı metalleri çeken veya iten ve etrafında manyetik alan oluşturan nesnedir. - Soru: Bir mıknatısın kutupları nelerdir?
Cevap: Kuzey (N) kutbu ve Güney (S) kutbu. - Soru: Bir mıknatısın kuzey kutbu başka bir mıknatısın güney kutbuna yaklaştırıldığında ne olur?
Cevap: Birbirlerini çekerler.