Elbette, 12. sınıf fizik dersi ikinci dönem birinci yazılı hazırlığınız için 100 soru ve cevabı aşağıda verilmiştir. Başarılar dilerim!
Elektromanyetik İndüksiyon ve Alternatif Akım

• Soru: Faraday’ın indüksiyon yasasını açıklayınız.
  Cevap: Bir iletken telin içinden geçen manyetik akı değiştiğinde, telde bir elektromotor kuvveti (EMK) indüklenir. İndüklenen EMK’nın büyüklüğü, manyetik akı değişim hızına eşittir.
• Soru: Lenz yasası neyi ifade eder?
  Cevap: İndüklenen akımın yönü, kendisini oluşturan manyetik akı değişimine karşı koyacak yöndedir.
• Soru: Manyetik akı nedir ve birimi nedir?
  Cevap: Belli bir yüzeyden geçen manyetik alan çizgilerinin sayısıdır. Birimi Weber (Wb)’dir.
• Soru: İndüksiyon EMK’sını etkileyen faktörler nelerdir?
  Cevap: Manyetik alanın şiddeti, iletkenin hızı veya manyetik alana göre yönü, iletkenin uzunluğu.
• Soru: Özindüksiyon nedir?
  Cevap: Bir devredeki akım değişimi sonucu devrenin kendisinde bir EMK indüklenmesidir.
• Soru: Karşılıklı indüksiyon nedir?
  Cevap: Bir devredeki akım değişimi sonucu başka bir devrede bir EMK indüklenmesidir.
• Soru: İndüktans nedir ve birimi nedir?
  Cevap: Bir devrenin akım değişimine karşı gösterdiği dirençtir. Birimi Henry (H)’dir.
• Soru: Alternatif akım (AA) nedir?
  Cevap: Yönü ve şiddeti periyodik olarak değişen akımdır.
• Soru: Doğru akım (DA) nedir?
  Cevap: Yönü ve şiddeti zamanla değişmeyen akımdır.
• Soru: AA’nın etkin (RMS) değeri nasıl bulunur?
  Cevap: AA’nın bir dirençte aynı sürede açığa çıkardığı ısıyı aynı sürede açığa çıkaran doğru akım değeridir. Tepe değerinin √2’ye bölünmesiyle bulunur.
• Soru: AA’nın frekansı ve periyodu arasındaki ilişki nedir?
  Cevap: Frekans (f), periyodun (T) tersidir: f = 1/T.
• Soru: İndüktif reaktans nedir ve birimi nedir?
  Cevap: Bir indüktörün alternatif akıma karşı gösterdiği dirençtir. Birimi Ohm (Ω)’dur.
• Soru: Kapasitif reaktans nedir ve birimi nedir?
  Cevap: Bir kondansatörün alternatif akıma karşı gösterdiği dirençtir. Birimi Ohm (Ω)’dur.
• Soru: Empedans nedir ve birimi nedir?
  Cevap: Bir AA devresindeki toplam dirençtir (direnç, indüktif reaktans ve kapasitif reaktansın bileşkesi). Birimi Ohm (Ω)’dur.
• Soru: Bir RLC serisi devresinde empedans nasıl hesaplanır?
  Cevap: Z = √(R² + (X_L – X_C)²)
• Soru: Rezonans nedir? Bir RLC serisi devresinde rezonans hangi durumda oluşur?
  Cevap: Bir AA devresinde indüktif reaktansın kapasitif reaktansa eşit olduğu durumdur (X_L = X_C).
• Soru: Transformatörün çalışma prensibi nedir?
  Cevap: Karşılıklı indüksiyon prensibine dayanır. Birincil sargıdaki alternatif akım, demir çekirdek üzerinde değişen bir manyetik alan oluşturur. Bu manyetik alan, ikincil sargıda bir EMK indükler.
• Soru: Transformatörlerde gerilim ve sarım sayısı arasındaki ilişki nedir?
  Cevap: V_p / V_s = N_p / N_s (V_p: birincil gerilim, V_s: ikincil gerilim, N_p: birincil sarım sayısı, N_s: ikincil sarım sayısı).
• Soru: Yükseltici ve alçaltıcı transformatörlerin özellikleri nelerdir?
  Cevap: Yükseltici transformatörde ikincil sarım sayısı birincil sarım sayısından fazladır (V_s > V_p). Alçaltıcı transformatörde ise ikincil sarım sayısı birincil sarım sayısından azdır (V_s < V_p).
• Soru: Enerji iletiminde transformatörler neden kullanılır?
  Cevap: Enerji kayıplarını azaltmak için gerilimi yükseltip akımı düşürmek amacıyla kullanılırlar.
  Dalga Mekaniği
• Soru: Işığın kuantum doğası ne anlama gelir?
  Cevap: Işığın, foton adı verilen enerji paketçikleri (kuantalar) halinde yayıldığı ve soğurulduğu anlamına gelir.
• Soru: Fotoelektrik olay nedir?
  Cevap: Yeterli frekansta ışık bir metal yüzeye çarptığında, metalden elektronların sökülmesidir.
• Soru: Eşik frekansı nedir?
  Cevap: Fotoelektrik olayın gerçekleşebilmesi için ışığın sahip olması gereken minimum frekanstır.
• Soru: Durdurma potansiyeli nedir?
  Cevap: Sökülen elektronların kinetik enerjilerini tamamen durdurmak için uygulanan ters potansiyel farktır.
• Soru: Compton saçılması nedir?
  Cevap: Bir fotonun bir elektronla etkileşerek saçılması ve enerjisinin (dolayısıyla dalga boyunun) değişmesidir.
• Soru: De Broglie dalga boyu nedir?
  Cevap: Momentumu olan her parçacığın bir dalga boyu olduğunu ifade eder. λ = h/p (h: Planck sabiti, p: momentum).
• Soru: Dalga-parçacık ikiliği ne anlama gelir?
  Cevap: Maddenin hem dalga hem de parçacık özelliklerini gösterebilmesidir.
• Soru: Heisenberg belirsizlik ilkesini açıklayınız.
  Cevap: Bir parçacığın konumu ve momentumu gibi bazı fiziksel özelliklerinin aynı anda tam olarak belirlenemeyeceğini ifade eder.
• Soru: Atomun Bohr modelinin temel varsayımları nelerdir?
  Cevap: Elektronlar çekirdek etrafında belirli enerji seviyelerinde (yörüngelerde) dönerler, bu yörüngelerde enerji yaymazlar ve bir enerji seviyesinden diğerine geçiş yaparken enerji alırlar veya verirler.
• Soru: Bohr modelinin sınırlılıkları nelerdir?
  Cevap: Tek elektronlu atomları açıklamakta başarılıdır ancak çok elektronlu atomları açıklamakta yetersiz kalır. Ayrıca elektronların yörüngeleri kavramı modern atom modelinde yerini olasılık bölgelerine bırakmıştır.
• Soru: Kuantum mekaniksel atom modeli nasıl bir atom tanımı sunar?
  Cevap: Elektronların çekirdek etrafında belirli yörüngelerde değil, belirli olasılık bölgelerinde (orbitallerde) bulunduğunu ifade eder.
• Soru: Baş kuantum sayısı (n) neyi ifade eder?
  Cevap: Elektronun enerji seviyesini (kabuğunu) belirtir.
• Soru: Açısal momentum kuantum sayısı (l) neyi ifade eder?
  Cevap: Elektronun bulunduğu alt kabuğu ve orbitalin şeklini belirtir.
• Soru: Manyetik kuantum sayısı (m_l) neyi ifade eder?
  Cevap: Orbitalin uzaydaki yönelimini belirtir.
• Soru: Spin kuantum sayısı (m_s) neyi ifade eder?
  Cevap: Elektronun kendi ekseni etrafındaki dönüş yönünü belirtir (+1/2 veya -1/2).
• Soru: Pauli dışlama ilkesi nedir?
  Cevap: Bir atomda hiçbir iki elektronun aynı dört kuantum sayısına sahip olamayacağını ifade eder.
• Soru: Hund kuralı nedir?
  Cevap: Aynı alt kabuktaki orbitallere elektronlar önce teker teker ve aynı spin yönünde yerleşirler, sonra eşleşmeye başlarlar.
• Soru: Elektron konfigürasyonu nedir?
  Cevap: Bir atomdaki elektronların enerji seviyelerine ve alt kabuklarına göre dağılımını gösteren gösterimdir.
• Soru: Temel hal ve uyarılmış hal ne anlama gelir?
  Cevap: Temel hal, atomun en düşük enerji seviyesindeki elektron konfigürasyonudur. Uyarılmış hal ise elektronun daha yüksek bir enerji seviyesine çıkmasıyla oluşan konfigürasyondur.
• Soru: Spektrum nedir?
  Cevap: Bir kaynaktan yayılan veya bir madde tarafından soğurulan elektromanyetik radyasyonun frekans veya dalga boyuna göre dağılımıdır.
  Modern Fizik
• Soru: Özel görelilik teorisinin temel postulatları nelerdir?
  Cevap:
• Fizik yasaları tüm eylemsiz referans sistemlerinde aynıdır.
• Boşluktaki ışık hızı, kaynağın veya gözlemcinin hareketinden bağımsız olarak sabittir.
• Soru: Zaman genişlemesi nedir?
  Cevap: Hareket eden bir gözlemci için zamanın, durgun bir gözlemciye göre daha yavaş akmasıdır.
• Soru: Uzunluk kısalması nedir?
  Cevap: Hareket yönünde olan bir nesnenin uzunluğunun, durgun bir gözlemciye göre daha kısa görünmesidir.
• Soru: Göreli kütle nedir?
  Cevap: Bir nesnenin hızı arttıkça kütlesinin de arttığı kavramıdır.
• Soru: Kütle-enerji eşdeğerliği denklemi nedir ve neyi ifade eder?
  Cevap: E = mc² (E: enerji, m: kütle, c: ışık hızı). Kütle ve enerjinin birbirine dönüştürülebileceğini ifade eder.
• Soru: Nükleer fizik nedir?
  Cevap: Atom çekirdeğini, yapısını, özelliklerini ve etkileşimlerini inceleyen fizik dalıdır.
• Soru: Atom çekirdeği hangi parçacıklardan oluşur?
  Cevap: Protonlar ve nötronlardan oluşur (nükleonlar).
• Soru: Atom numarası (Z) nedir?
  Cevap: Bir atomun çekirdeğindeki proton sayısıdır.
• Soru: Kütle numarası (A) nedir?
  Cevap: Bir atomun çekirdeğindeki proton ve nötron sayısının toplamıdır.
• Soru: İzotop nedir?
  Cevap: Aynı sayıda protona (dolayısıyla aynı atom numarasına) sahip ancak farklı sayıda nötrona (dolayısıyla farklı kütle numarasına) sahip atomlardır.
• Soru: Nükleer kuvvetler nelerdir?
  Cevap: Protonları ve nötronları atom çekirdeğinde bir arada tutan güçlü çekirdek kuvveti ve zayıf çekirdek kuvvetidir.
• Soru: Radyoaktivite nedir?
  Cevap: Kararsız atom çekirdeklerinin kendiliğinden parçalanarak enerji ve parçacık yayması olayıdır.
• Soru: Alfa (α) bozunması nedir?
  Cevap: Kararsız bir çekirdeğin iki proton ve iki nötrondan oluşan bir alfa parçacığı (helyum çekirdeği) yayarak daha kararlı hale gelmesidir.
• Soru: Beta (β) bozunması nedir?
  Cevap: Çekirdekteki bir nötronun bir protona, bir elektrona ve bir antinötrinoya dönüşerek elektronun (beta parçacığı) dışarı atılmasıdır (β^– bozunması) veya bir protonun nötrona, pozitrona ve bir nötrinoya dönüşerek pozitronun (beta parçacığı) dışarı atılmasıdır (β⁺ bozunması).
• Soru: Gama (γ) bozunması nedir?
  Cevap: Uyarılmış haldeki bir çekirdeğin enerji fazlasını yüksek enerjili bir foton (gama ışını) yayarak atmasıdır. Çekirdeğin proton ve nötron sayısı değişmez.
• Soru: Yarılanma ömrü nedir?
  Cevap: Radyoaktif bir maddenin atomlarının yarısının bozunması için geçen süredir.
• Soru: Nükleer reaksiyon nedir?
  Cevap: Atom çekirdeklerinin birbirleriyle veya atom altı parçacıklarla etkileşime girerek yeni çekirdekler ve parçacıklar oluşturmasıdır.
• Soru: Nükleer fisyon nedir?
  Cevap: Ağır bir atom çekirdeğinin (örneğin uranyum-235), bir nötronla bombardıman edilerek daha küçük çekirdeklere bölünmesi ve büyük miktarda enerji açığa çıkarmasıdır.
• Soru: Nükleer füzyon nedir?
  Cevap: Hafif atom çekirdeklerinin (örneğin hidrojen izotopları), yüksek sıcaklık ve basınç altında birleşerek daha ağır bir çekirdek oluşturması ve büyük miktarda enerji açığa çıkarmasıdır.
• Soru: Zincirleme reaksiyon nedir?
  Cevap: Bir nükleer fisyon reaksiyonunda açığa çıkan nötronların, yeni fisyon reaksiyonlarını başlatmasıyla devam eden kendi kendini sürdürebilen reaksiyondur.
• Soru: Nükleer santrallerde hangi nükleer reaksiyon kullanılır?
  Cevap: Kontrollü nükleer fisyon reaksiyonu kullanılır.
• Soru: Güneşteki enerji hangi nükleer reaksiyon sonucu oluşur?
  Cevap: Nükleer füzyon reaksiyonları sonucu oluşur.
• Soru: Radyoaktif karbon tarihlemesi nedir?
  Cevap: Canlı organizmalarda bulunan karbon-14 izotopunun bozunma hızını kullanarak organik maddelerin yaşını belirleme yöntemidir.
• Soru: Radyoterapide radyoaktif izotoplar nasıl kullanılır?
  Cevap: Kanserli hücreleri yok etmek için yüksek enerjili radyasyon yayarlar.
• Soru: Nükleer tıpta radyoaktif izotoplar nasıl kullanılır?
  Cevap: Vücut içindeki organların ve dokuların görüntülenmesi ve bazı hastalıkların teşhis edilmesi için kullanılırlar.
• Soru: Standart Model nedir?
  Cevap: Evrenin temel parçacıklarını ve bu parçacıklar arasındaki temel etkileşimleri açıklayan teorik bir çerçevedir.
• Soru: Temel parçacıklar nelerdir?
  Cevap: Daha küçük parçacıklara bölünemeyen parçacıklardır. Fermiyonlar (maddenin yapı taşları) ve bozonlar (kuvvet taşıyıcıları) olarak iki ana gruba ayrılırlar.
• Soru: Kuarklar nelerdir?
  Cevap: Proton ve nötron gibi hadronların yapısını oluşturan temel parçacıklardır. Altı çeşit kuark vardır: yukarı, aşağı, tılsım, garip, üst ve alt.
• Soru: Leptonlar nelerdir?
  Cevap: Kuarklarla etkileşime girmeyen temel parçacıklardır. Elektron, müon, tau ve bunlara karşılık gelen nötrinolar leptonlardır.
• Soru: Bozonlar nelerdir?
  Cevap: Temel kuvvetleri taşıyan parçacıklardır. Foton (elektromanyetik kuvvet), gluon (güçlü nükleer kuvvet), W ve Z bozonları (zayıf nükleer kuvvet) ve Higgs bozonu (kütle mekanizması) bozonlardandır.
• Soru: Foton hangi kuvvetin taşıyıcısıdır?
  Cevap: Elektromanyetik kuvvetin taşıyıcısıdır.
• Soru: Güçlü nükleer kuvvetin taşıyıcısı nedir?
  Cevap: Gluon’dur.
• Soru: Zayıf nükleer kuvvetin taşıyıcıları nelerdir?
  Cevap: W ve Z bozonlarıdır.
• Soru: Higgs bozonu neyi açıklar?
  Cevap: Temel parçacıkların kütleye nasıl sahip olduğunu açıklar.
• Soru: Evrenin Büyük Patlama (Big Bang) teorisi neyi açıklar?
  Cevap: Evrenin yaklaşık 13.8 milyar yıl önce çok sıcak ve yoğun bir noktadan başlayarak genişlediğini ve soğuduğunu açıklar.
• Soru: Kozmik mikrodalga arka plan radyasyonu nedir?
  Cevap: Büyük Patlama’dan yaklaşık 380.000 yıl sonra yayılan ve günümüzde evrenin her yerinde gözlemlenebilen elektromanyetik radyasyondur. Büyük Patlama teorisinin önemli kanıtlarından biridir.
• Soru: Kara delik nedir?
  Cevap: Kütle çekim kuvveti o kadar güçlü olan bir uzay-zaman bölgesidir ki, ışık dahil hiçbir şey içinden kaçamaz.
• Soru: Yerçekimi dalgaları nedir?
  Cevap: Hızlanan kütleler tarafından uzay-zamanda oluşturulan dalgalanmalardır. Einstein’ın genel görelilik teorisi tarafından öngörülmüştür.
• Soru: Karanlık madde nedir?
  Cevap: Elektromanyetik olarak etkileşime girmeyen, bu nedenle doğrudan gözlemlenemeyen ancak kütle çekimsel etkileriyle varlığı bilinen bir madde türüdür. Evrenin kütlesinin büyük bir bölümünü oluşturur.
• Soru: Karanlık enerji nedir?
  Cevap: Evrenin genişlemesinin hızlanmasına neden olduğu düşünülen gizemli bir enerji biçimidir. Evrenin enerji yoğunluğunun büyük bir bölümünü oluşturur.
• Soru: Süperiletkenlik nedir?
  Cevap: Bazı malzemelerin çok düşük sıcaklıklarda elektrik direncini tamamen kaybetmesi olayıdır.
• Soru: Yarı iletkenler nelerdir?
  Cevap: Elektriksel iletkenlikleri iletkenler ve yalıtkanlar arasında olan malzemelerdir (örneğin silisyum ve germanyum).
• Soru: Nanoteknoloji nedir?
  Cevap: Maddenin atomik ve moleküler düzeyde kontrol edilerek yeni malzemeler, cihazlar ve sistemler geliştirilmesiyle ilgilenen bilim ve mühendislik alanıdır.
• Soru: Fotonik nedir?
  Cevap: Işığın (fotonların) üretimi, kontrolü ve algılanmasıyla ilgilenen bilim ve mühendislik alanıdır.
• Soru: Lazer nedir?
  Cevap: Uyarılmış emisyon yoluyla tek renkli, tutarlı ve yoğun bir ışık demeti üreten bir cihazdır.
• Soru: Holografi nedir?
  Cevap: Bir nesnenin üç boyutlu görüntüsünün kaydedilmesi ve yeniden oluşturulması tekniğidir.
• Soru: Kuantum bilgisayarlar nedir?
  Cevap: Klasik bilgisayarların bitleri yerine kübitleri kullanarak çalışan, bazı problemleri klasik bilgisayarlardan çok daha hızlı çözebilen bilgisayarlardır.
• Soru: Yapay zeka (YZ) nedir?
  Cevap: Bilgisayarların insan benzeri zeka yeteneklerini (öğrenme, problem çözme, karar verme vb.) taklit etmesini amaçlayan bir bilim dalıdır.
• Soru: Sürdürülebilir enerji kaynakları nelerdir?
  Cevap: Tükenmeyen ve çevreye minimum zarar veren enerji kaynaklarıdır (örneğin güneş enerjisi, rüzgar enerjisi, hidroelektrik enerji, jeotermal enerji).
• Soru: Nükleer füzyonun potansiyel avantajları nelerdir?
  Cevap: Bol yakıt kaynağı (hidrojen izotopları), düşük radyoaktif atık üretimi ve güvenli bir reaksiyon türü olmasıdır.
• Soru: Süperiletkenlerin kullanım alanları nelerdir?
  Cevap: Güç iletiminde enerji kayıplarını azaltma, hızlı trenler (manyetik levitasyon), güçlü elektromıknatıslar (MR cihazları, parçacık hızlandırıcılar).
• Soru: Yarı iletkenlerin temel kullanım alanları nelerdir?
  Cevap: Transistörler, diyotlar, entegre devreler (mikroçipler) gibi elektronik bileşenlerin yapımında kullanılırlar.
• Soru: Nanomalzemelerin özellikleri nelerdir?
  Cevap: Boyutlarının çok küçük olması nedeniyle farklı optik, elektriksel, mekanik ve kimyasal özelliklere sahip olabilirler.
• Soru: Lazerlerin kullanım alanları nelerdir?
  Cevap: Tıp (cerrahi, göz tedavisi), endüstri (kesme, kaynak yapma), iletişim (fiber optik), bilimsel araştırmalar, barkod okuyucular, CD/DVD oynatıcılar.
• Soru: Hologramların kullanım alanları nelerdir?
  Cevap: Güvenlik (sahte ürünleri engelleme), sanat, veri depolama, üç boyutlu ekranlar.
• Soru: Kuantum bilgisayarların potansiyel kullanım alanları nelerdir?
  Cevap: İlaç geliştirme, malzeme bilimi, finans, yapay zeka, kriptografi gibi alanlarda karmaşık problemleri çözme.
• Soru: Fiziğin diğer bilim dallarıyla ilişkisi nasıldır?
  Cevap: Fizik, kimya, biyoloji, astronomi, mühendislik gibi birçok bilim dalının temelini oluşturur ve onlarla yakın ilişki içindedir.
• Soru: Fizik öğrenmenin günlük hayattaki önemi nedir?
  Cevap: Çevremizdeki olayları anlamamıza, teknolojik gelişmeleri takip etmemize ve problem çözme becerilerimizi geliştirmemize yardımcı olur.
• Soru: Gelecekte fizikte hangi alanlarda önemli gelişmeler beklenmektedir?
  Cevap: Kuantum teknolojileri, yapay zeka, malzeme bilimi, enerji, uzay araştırmaları gibi alanlarda önemli gelişmeler beklenmektedir.
• Soru: Fizik biliminin insanlığa katkıları nelerdir?
  Cevap: Teknolojik ilerlemelerin temelini oluşturarak iletişim, ulaşım, sağlık, enerji gibi birçok alanda yaşam kalitemizi artırmıştır. Evrenin ve doğanın temel yasalarını anlamamızı sağlamıştır.