Elbette, 9. sınıf fizik dersi birinci dönem ikinci yazılı hazırlığınız için 100 soru ve cevabı aşağıda bulabilirsiniz. Bu sorular, genel olarak müfredatta yer alan konuları kapsamaktadır. Başarılar dilerim!
Fizik ve Fiziğin Doğası
- Fiziğin temel amacı nedir?
Cevap: Evreni ve evrendeki olayları anlamak ve açıklamak. - Fiziğin hangi alt dalları vardır? (En az 5 tane yazınız.)
Cevap: Mekanik, Termodinamik, Elektromanyetizma, Optik, Nükleer Fizik, Katı Hal Fiziği, Yüksek Enerji ve Plazma Fiziği. - Bilimsel yöntemin adımlarını sırasıyla yazınız.
Cevap: Gözlem, Hipotez Kurma, Tahminlerde Bulunma, Kontrollü Deneyler Yapma, Veri Toplama ve Analiz Etme, Sonuçları Değerlendirme, Teori Oluşturma (gerekirse). - Fizikte kullanılan temel büyüklükler nelerdir? (En az 3 tane yazınız.)
Cevap: Uzunluk, Kütle, Zaman, Sıcaklık, Elektrik Akımı, Işık Şiddeti, Madde Miktarı. - SI birim sistemine göre uzunluk, kütle ve zamanın birimleri nelerdir?
Cevap: Uzunluk: metre (m), Kütle: kilogram (kg), Zaman: saniye (s). - Türetilmiş büyüklüklere örnekler veriniz. (En az 3 tane yazınız.)
Cevap: Hız, İvme, Kuvvet, Enerji, Basınç, Yoğunluk. - “Skaler büyüklük” ve “vektörel büyüklük” arasındaki fark nedir? Örneklerle açıklayınız.
Cevap: Skaler büyüklükler sadece sayısal değer ve birimle ifade edilirken (örneğin: sıcaklık, kütle), vektörel büyüklükler sayısal değer, birim ve yönle ifade edilir (örneğin: hız, kuvvet). - Aşağıdaki birimleri SI birimlerine çeviriniz:
- 5 km = ? m
- 2 saat = ? s
- 300 gram = ? kg
Cevap: - 5 km = 5000 m
- 2 saat = 7200 s
- 300 gram = 0.3 kg
- Ölçme araçlarının kalibrasyonu neden önemlidir?
Cevap: Ölçümlerin doğru ve güvenilir olmasını sağlamak için. - Fizikte modelleme ve teorilerin önemi nedir?
Cevap: Karmaşık olayları basitleştirerek anlamamıza ve tahminlerde bulunmamıza yardımcı olurlar.
Madde ve Özellikleri - Maddenin kaç temel hali vardır? Bu hallerin özelliklerini kısaca açıklayınız.
Cevap: Dört temel hali vardır: - Katı: Belirli bir şekil ve hacme sahiptir. Tanecikler arasındaki boşluk azdır ve tanecikler titreşim hareketi yapar.
- Sıvı: Belirli bir hacme sahiptir ancak belirli bir şekli yoktur. Kabın şeklini alır. Tanecikler arasındaki boşluk katılara göre daha fazladır ve tanecikler öteleme, titreşim ve dönme hareketi yapar.
- Gaz: Belirli bir şekli ve hacmi yoktur. Bulunduğu kabın her tarafına yayılır. Tanecikler arasındaki boşluk çok fazladır ve tanecikler serbestçe hareket eder.
- Plazma: İyonlaşmış gaz halidir. Yüksek sıcaklıkta oluşur. Elektriksel olarak iletkendir.
- Kütle ve ağırlık arasındaki fark nedir? Birimleri nelerdir?
Cevap: Kütle, bir cismin içerdiği madde miktarıdır ve birimi kilogram (kg)’dır. Ağırlık ise, bir cisme etki eden yerçekimi kuvvetidir ve birimi Newton (N)’dur. - Yoğunluk (özkütle) nedir? Formülünü yazınız ve birimini belirtiniz.
Cevap: Yoğunluk, birim hacimdeki madde miktarıdır. Formülü: Yoğunluk (ρ) = Kütle (m) / Hacim (V). Birimi: kg/m³ veya g/cm³. - Hacmi 50 cm³ ve kütlesi 150 gram olan bir maddenin yoğunluğu kaç g/cm³’tür?
Cevap: Yoğunluk = 150 g / 50 cm³ = 3 g/cm³. - Aynı hacimdeki farklı maddelerin kütleleri neden farklı olabilir?
Cevap: Farklı maddelerin yoğunlukları farklı olduğu için. - Basınç nedir? Formülünü yazınız ve birimini belirtiniz.
Cevap: Basınç, birim yüzeye dik olarak etki eden kuvvettir. Formülü: Basınç (P) = Kuvvet (F) / Alan (A). Birimi: Pascal (Pa) veya N/m². - Bir yüzeye uygulanan kuvvet artarsa basınç nasıl değişir? Alan artarsa basınç nasıl değişir?
Cevap: Uygulanan kuvvet artarsa basınç artar. Alan artarsa basınç azalır. - Katı basıncına örnekler veriniz.
Cevap: Çivi çakarken uygulanan basınç, kar ayakkabılarının geniş yüzeyi sayesinde kara batmamamız, bıçağın keskin yüzeyiyle daha kolay kesme işlemi yapılması. - Sıvı basıncı nelere bağlıdır?
Cevap: Sıvının derinliğine ve sıvının yoğunluğuna bağlıdır. - Aynı derinlikteki farklı yoğunluklu sıvılarda basınçlar nasıl karşılaştırılır?
Cevap: Yoğunluğu daha büyük olan sıvının basıncı daha büyüktür. - Pascal prensibi nedir? Günlük hayattan bir örnek veriniz.
Cevap: Kapalı bir kaptaki sıvının herhangi bir noktasına uygulanan basınç, sıvının her noktasına ve kabın iç yüzeyinin her noktasına aynı büyüklükte iletilir. Örnek: Hidrolik fren sistemleri. - Bileşik kaplar prensibi nedir?
Cevap: Birbirine bağlı olan farklı şekil ve kesitlerdeki kaplarda aynı tür sıvı varsa, sıvı seviyeleri tüm kollarda aynı olur. - Açık hava basıncı nedir? İlk olarak kim tarafından ölçülmüştür?
Cevap: Dünya atmosferinin yeryüzüne uyguladığı basınçtır. İlk olarak Evangelista Torricelli tarafından ölçülmüştür. - Barometre ne işe yarar?
Cevap: Açık hava basıncını ölçmeye yarar. - Manometre ne işe yarar?
Cevap: Kapalı kaplardaki gaz basıncını ölçmeye yarar. - Yükseklere çıkıldıkça açık hava basıncı nasıl değişir? Neden?
Cevap: Yükseklere çıkıldıkça açık hava basıncı azalır. Çünkü üzerimizdeki hava tabakasının kalınlığı azalır. - Kaldırma kuvveti nedir? Hangi yöndedir?
Cevap: Bir cisme sıvı veya gaz tarafından uygulanan yukarı yöndeki kuvvettir. - Arşimet prensibi nedir?
Cevap: Bir sıvıya veya gaza batırılan bir cisme etki eden kaldırma kuvveti, cismin yerini değiştirdiği sıvı veya gazın ağırlığına eşittir. - Bir cismin sıvı içinde batıp batmaması nelere bağlıdır?
Cevap: Cismin yoğunluğu ile sıvının yoğunluğuna bağlıdır. Cismin yoğunluğu sıvının yoğunluğundan büyükse batar, eşitse askıda kalır, küçükse yüzer. - Yüzen bir cisim için kaldırma kuvveti ile ağırlık arasındaki ilişki nedir?
Cevap: Kaldırma kuvveti, cismin ağırlığına eşittir. - Gemilerin ve denizaltıların yüzebilmesi hangi prensiple açıklanır?
Cevap: Arşimet prensibiyle. - Yüzey gerilimi nedir? Neden oluşur?
Cevap: Sıvı yüzeyindeki moleküllerin birbirini çekmesi sonucu oluşan, sıvının yüzey alanını en aza indirme eğilimidir. - Yüzey gerilimine örnekler veriniz.
Cevap: Su damlalarının küresel şekli, böceklerin su yüzeyinde yürüyebilmesi, bazı küçük cisimlerin su yüzeyinde batmadan durabilmesi. - Kılcallık (kapiilerlik) nedir? Neden oluşur?
Cevap: Sıvıların ince borularda (kılcal borularda) yükselmesi veya alçalması olayıdır. Sıvı molekülleri ile boru duvarı arasındaki çekim kuvveti (adezyon) ve sıvı molekülleri arasındaki çekim kuvveti (kohezyon) arasındaki farktan kaynaklanır. - Kılcallığa örnekler veriniz.
Cevap: Bitkilerin köklerinden yapraklarına suyun taşınması, kağıt havlunun suyu emmesi, mürekkebin kalem ucunda ilerlemesi.
Kuvvet ve Hareket - Kuvvet nedir? Birimi nedir?
Cevap: Duran bir cismi hareket ettiren, hareket halindeki bir cismin hızını veya yönünü değiştiren, ya da cisimlerin şeklini değiştirebilen etkidir. Birimi Newton (N)’dur. - Temas gerektiren kuvvetlere örnekler veriniz.
Cevap: İp gerilmesi, sürtünme kuvveti, normal kuvvet, kas kuvveti. - Temas gerektirmeyen kuvvetlere örnekler veriniz.
Cevap: Yerçekimi kuvveti, manyetik kuvvet, elektriksel kuvvet. - Bileşke kuvvet nedir?
Cevap: Birden fazla kuvvetin bir cisme yaptığı etkiyi tek başına yapabilen kuvvettir. - Aynı doğrultuda ve aynı yönde olan iki kuvvetin bileşkesi nasıl bulunur?
Cevap: Kuvvetlerin büyüklükleri toplanır, yönü aynı kalır. - Aynı doğrultuda ve zıt yönde olan iki kuvvetin bileşkesi nasıl bulunur?
Cevap: Büyük olan kuvvetten küçük olan kuvvet çıkarılır, yönü büyük olan kuvvetin yönü olur. - Dengelenmiş kuvvetler ne anlama gelir? Bir cisme etki eden dengelenmiş kuvvetlerin sonucu nedir?
Cevap: Bir cisme etki eden kuvvetlerin bileşkesinin sıfır olmasıdır. Bu durumda cisim duruyorsa durmaya devam eder, sabit hızla hareket ediyorsa sabit hızla hareketine devam eder. - Dengelenmemiş kuvvetler ne anlama gelir? Bir cisme etki eden dengelenmemiş kuvvetlerin sonucu nedir?
Cevap: Bir cisme etki eden kuvvetlerin bileşkesinin sıfırdan farklı olmasıdır. Bu durumda cismin hızında bir değişim (ivme) meydana gelir. - Newton’un birinci hareket yasası (eylemsizlik yasası) nedir? Günlük hayattan bir örnek veriniz.
Cevap: Bir cisim üzerine etki eden net bir kuvvet yoksa, cisim duruyorsa durmaya devam eder, sabit hızla hareket ediyorsa sabit hızla hareketine devam eder. Örnek: Otobüs aniden fren yaptığında yolcuların öne doğru savrulması. - Eylemsizlik nedir? Nelere bağlıdır?
Cevap: Bir cismin hareket durumunu koruma eğilimidir. Cismin kütlesine bağlıdır. Kütle arttıkça eylemsizlik artar. - Newton’un ikinci hareket yasası nedir? Formülünü yazınız.
Cevap: Bir cisme etki eden net kuvvet, cismin kütlesi ile ivmesinin çarpımına eşittir. Formülü: F = m * a (Kuvvet = Kütle x İvme). - İvme nedir? Birimi nedir?
Cevap: Birim zamandaki hız değişimidir. Birimi metre bölü saniye kare (m/s²)’dir. - Kütlesi 2 kg olan bir cisme 10 N’luk bir kuvvet uygulanırsa, cismin ivmesi kaç m/s² olur?
Cevap: a = F / m = 10 N / 2 kg = 5 m/s². - Newton’un üçüncü hareket yasası (etki-tepki yasası) nedir? Günlük hayattan bir örnek veriniz.
Cevap: Bir cisim başka bir cisme bir kuvvet uyguladığında (etki), ikinci cisim de birinci cisme eşit büyüklükte ve zıt yönde bir kuvvet uygular (tepki). Örnek: Bir duvara yumruk attığımızda elimizin acıması. - Sürtünme kuvveti nedir? Hangi yöndedir?
Cevap: İki yüzeyin birbirine temas etmesi sonucu oluşan ve hareketi zorlaştıran kuvvettir. Hareket yönüne zıttır. - Statik sürtünme kuvveti nedir?
Cevap: Duran bir cismi hareket ettirmeye çalışırken oluşan sürtünme kuvvetidir. - Kinetik sürtünme kuvveti nedir?
Cevap: Hareket halindeki bir cisme etki eden sürtünme kuvvetidir. - Sürtünme kuvveti nelere bağlıdır?
Cevap: Yüzeylerin cinsine (pürüzlülüğüne) ve yüzeylere dik olarak etki eden kuvvete (normal kuvvet) bağlıdır. - Sürtünmenin faydaları ve zararları nelerdir? Örneklerle açıklayınız.
Cevap: - Faydaları: Yürüyebilmemiz, araçların durabilmesi, nesneleri tutabilmemiz.
- Zararları: Makinelerde aşınmaya neden olması, enerji kaybına yol açması.
- Hava direnci nedir?
Cevap: Havanın hareket eden cisimlere uyguladığı sürtünme kuvvetidir. - Terminal hız nedir?
Cevap: Serbest düşüşte olan bir cismin hava direnci ile ağırlığı eşitlendiğinde ulaştığı sabit hızdır. - Yerçekimi kuvveti nedir?
Cevap: Kütlesi olan her cismin birbirini çekme kuvvetidir. - Dünya üzerindeki bir cisme etki eden yerçekimi kuvvetine ne ad verilir?
Cevap: Ağırlık. - Serbest düşme hareketi nedir?
Cevap: Bir cismin sadece yerçekimi etkisiyle yaptığı harekettir. Hava direnci ihmal edilir. - Eğik atış hareketi nedir?
Cevap: Yerle belirli bir açı yapılarak atılan bir cismin yaptığı harekettir.
Karma Sorular - Bir öğrenci, laboratuvarda bir sıvının yoğunluğunu bulmak için bir deney yapıyor. Öğrenci hangi ölçümleri yapmalıdır ve yoğunluğu nasıl hesaplamalıdır?
Cevap: Öğrenci sıvının kütlesini bir terazi ile ve sıvının hacmini bir dereceli silindir veya beherglas ile ölçmelidir. Yoğunluğu hesaplamak için kütleyi hacme bölmelidir (ρ = m/V). - Bir cisim, yoğunluğu 0.8 g/cm³ olan bir sıvıda yüzmektedir. Bu cismin yoğunluğu hakkında ne söylenebilir?
Cevap: Cismin yoğunluğu 0.8 g/cm³’ten küçüktür. - Bir futbolcu, duran bir topa vurarak hareket ettiriyor. Bu olayda hangi fizik yasaları etkilidir? Açıklayınız.
Cevap: Newton’un birinci yasası (top başlangıçta durmaktadır), Newton’un ikinci yasası (futbolcunun uyguladığı kuvvet topa ivme kazandırır), Newton’un üçüncü yasası (top futbolcuya eşit büyüklükte ve zıt yönde bir tepki kuvveti uygular). - Bir asansör yukarı doğru hızlanırken içindeki bir kişinin yere uyguladığı basınç nasıl değişir? Neden?
Cevap: Artar. Çünkü asansör hızlanırken kişinin ağırlığına ek olarak bir de ivmeden kaynaklanan bir ek kuvvet oluşur. - Bir paraşütçü serbest düşüş yaparken paraşütünü açtığında hızı neden azalır?
Cevap: Paraşütün açılmasıyla hava direnci önemli ölçüde artar. Bu artan hava direnci, yerçekimi kuvvetine zıt yönde etki ederek net kuvveti azaltır ve dolayısıyla paraşütçünün ivmesini ve hızını düşürür.
Boşluk Doldurma - Fiziğin temelinde deney ve _ vardır.
Cevap: gözlem - SI birim sisteminde sıcaklığın birimi __ ‘dir.
Cevap: Kelvin (K) - Bir maddenin birim hacminin kütlesine __ denir.
Cevap: yoğunluk (özkütle) - Sıvı basıncı derinlikle __ orantılıdır.
Cevap: doğru - Bir cisme etki eden kaldırma kuvveti, yerini değiştirdiği sıvının __ eşittir.
Cevap: ağırlığına - Yüzey gerilimi sıvının yüzey alanını __ eğilimidir.
Cevap: en aza indirme - Kuvvetin birimi __ ‘dur.
Cevap: Newton (N) - Bir cismin hareket durumunu koruma eğilimine __ denir.
Cevap: eylemsizlik - İvme, birim zamandaki __ değişimidir.
Cevap: hız - Etki ve tepki kuvvetleri her zaman _ büyüklükte ve _ yöndedir.
Cevap: eşit, zıt
Doğru/Yanlış - ( ) Fizik sadece cansız varlıkları inceler.
Cevap: Yanlış (Canlı ve cansız varlıkları ve aralarındaki etkileşimleri inceler.) - ( ) Kütle, bir cismin bulunduğu yere göre değişir.
Cevap: Yanlış (Kütle değişmez, ağırlık değişir.) - ( ) Aynı hacimdeki demir, tahtadan daha yoğundur.
Cevap: Doğru - ( ) Basınç skaler bir büyüklüktür.
Cevap: Doğru - ( ) Derinlere inildikçe sıvı basıncı azalır.
Cevap: Yanlış (Artar.) - ( ) Kaldırma kuvveti her zaman yukarı yöndedir.
Cevap: Doğru - ( ) Sürtünme kuvveti hareketi kolaylaştırır.
Cevap: Yanlış (Zorlaştırır.) - ( ) Newton’un birinci yasası aynı zamanda eylemsizlik yasası olarak da bilinir.
Cevap: Doğru - ( ) Bir cisme etki eden net kuvvet sıfır ise, cisim kesinlikle duruyordur.
Cevap: Yanlış (Sabit hızla da hareket edebilir.) - ( ) Hava direnci her zaman ihmal edilir.
Cevap: Yanlış (Bazı durumlarda ihmal edilebilir.)
Çoktan Seçmeli - Aşağıdakilerden hangisi temel büyüklük değildir?
a) Uzunluk
b) Kütle
c) Zaman
d) Hız
Cevap: d) Hız - Aşağıdakilerden hangisi basınç birimidir?
a) Newton (N)
b) Kilogram (kg)
c) Pascal (Pa)
d) Metre (m)
Cevap: c) Pascal (Pa) - Bir cismin yoğunluğu sıvının yoğunluğundan büyükse ne olur?
a) Yüzer
b) Askıda kalır
c) Batar
d) Önce batar sonra yüzer
Cevap: c) Batar - Aşağıdakilerden hangisi temas gerektirmeyen bir kuvvettir?
a) İp gerilmesi
b) Normal kuvvet
c) Yerçekimi kuvveti
d) Sürtünme kuvveti
Cevap: c) Yerçekimi kuvveti - Newton’un ikinci yasası hangi ilişkiyi ifade eder?
a) Etki = Tepki
b) Kuvvet = Kütle x İvme
c) Eylemsizlik
d) Kaldırma kuvveti = Ağırlık
Cevap: b) Kuvvet = Kütle x İvme
Kısa Cevaplı Sorular - Fizik biliminin günlük hayattaki önemine bir örnek veriniz.
Cevap: Teknolojik gelişmelerin temelini oluşturması (örneğin: iletişim araçları, ulaşım araçları). - Yoğunluğu sudan küçük olan bir maddeye örnek veriniz.
Cevap: Tahta, zeytinyağı. - Pascal prensibinin kullanıldığı bir alete örnek veriniz.
Cevap: Hidrolik pres, hidrolik lift. - Sürtünme kuvvetini azaltmak için kullanılan bir yönteme örnek veriniz.
Cevap: Yağlama, rulman kullanma. - Bir cismin ivmeli hareket yapması için ne gereklidir?
Cevap: Üzerine dengelenmemiş bir kuvvet etki etmesi gereklidir.
Ek Sorular (Daha Derinlemesine) - Bir sıvı içindeki bir cisme etki eden kaldırma kuvvetinin büyüklüğünü etkileyen faktörler nelerdir?
Cevap: Sıvının yoğunluğu ve cismin sıvı içinde batan hacmi. - Günlük hayatta eylemsizliğin olumsuz etkilerine bir örnek veriniz ve bu etkiyi azaltmak için alınan bir önlemi açıklayınız.
Cevap: Araçlarda ani fren yapıldığında yolcuların öne savrulması (olumsuz etki). Emniyet kemeri kullanmak bu etkiyi azaltır. - Bir cismin ağırlığı ile kütlesi arasındaki ilişkiyi bir formülle ifade ediniz ve bu formüldeki değişkenleri açıklayınız.
Cevap: Ağırlık (G) = Kütle (m) x Yerçekimi İvmesi (g). Burada ‘G’ ağırlığı, ‘m’ kütleyi ve ‘g’ yerçekimi ivmesini (yaklaşık 9.8 m/s²) ifade eder. - Sürtünme katsayısı nedir? Sürtünme kuvveti ile nasıl bir ilişkisi vardır?
Cevap: Sürtünme katsayısı, yüzeylerin birbirine ne kadar pürüzlü olduğunu gösteren boyutsuz bir sayıdır. Sürtünme kuvveti, sürtünme katsayısı ile yüzeylere dik olarak etki eden kuvvetin (normal kuvvet) çarpımına eşittir. - Neden bazı cisimler suda yüzerken bazıları batar? Bu durumu yoğunluk kavramıyla açıklayınız.
Cevap: Bir cismin suda yüzmesi veya batması, cismin yoğunluğu ile suyun yoğunluğunun karşılaştırılmasına bağlıdır. Eğer cismin yoğunluğu suyun yoğunluğundan küçükse (örneğin tahta), kaldırma kuvveti ağırlığından büyük olacağı için cisim yüzer. Eğer cismin yoğunluğu suyun yoğunluğundan büyükse (örneğin demir), ağırlığı kaldırma kuvvetinden büyük olacağı için cisim batar. Eğer yoğunluklar eşitse, cisim askıda kalır.